Qəbizlik tibb işçiləri və xəstələrdən asılı olaraq müxtəlif yollarla müəyyən edilir. Xəstələr tərəfindən bağırsaqların çətin, az həcmli, sərt quruluşlu və ya natamam boşaldılması olaraq təyin oluna bilsə də, klinik praktikada bağırsaqları asanlıqla və tam boşalta bilməməsi ilə həftədə üç dəfədən az defekasiya kimi qiymətləndirilə bilər. Ancaq təkcə defekasiyaların sayı həmişə kifayət qədər meyar deyil.
Qida tullantıları bağırsaqlardan lazımi sürətlə hərəkət etməzsə və düz bağırsağa göndərilmirsə və uzun müddət qalın bağırsaqda qalırsa, artıq suyun bağırsaqlar tərəfindən sorulmasına və nəcisin sərtləşməsinə səbəb olur.
Qəbizliyin səbəbləri nələrdir?
- Pis yemək vərdişləri (həddindən artıq kofein, nizamsız qidalanma və s.)
- Pəhrizdə lifin qeyri-kafi qəbulu
- Qeyri-kafi fiziki fəaliyyət
- Qeyri-kafi maye istehlakı
- Təbii bağırsaq dövrünün qarşısının alınması (könüllü defekasiya etməmək və s.)
- Stress faktoru
- Rutin olmayan dəyişikliklər (hamiləlik, şəhər və ya evin dəyişdirilməsi və s.)
- Qəbizliyə səbəb olan xəstəliklər
Qəbizliyin müalicəsi prosesində həftədə ən azı 3 dəfə defekasiya etməyi bacarmaq lazımdır. Bağırsaq hərəkətlərini normallaşdırmaq və nəcisin yumşaq olması çox vacibdir.
Qəbizlik necə müalicə olunur?
1. Qidalanma terapiyası
Liflə zəngin bir pəhriz yemək qəbizliyin müalicəsində ən vacib həll yoludur. Meyvə, tərəvəz və tam taxıl məhsullarını kifayət qədər miqdarda istehlak etmək bağırsaq hərəkətlərini dəstəkləyir. Ağ çörək və zərif taxıl yerinə tam taxıl məhsulları və paxlalılar, düyü yerinə bulqur əlavə etmək kimi.
- Meyvələri qabıqları ilə istehlak etmək qəbizlik zamanı lif qəbulunu dəstəkləyən başqa bir seçimdir.
- Bundan əlavə, yaşıl yarpaqlı çiy tərəvəzlərin istehlakının artırılması lif qəbulunu dəstəkləyir.
- Gündəlik meyvə və tərəvəz istehlakı gündə ən az 5 porsiya olmalıdır.
- Həzm olunması çətin olan qidaları (kartof, banan, kök, düyü kimi) istehlak etməkdən çəkinmək, çay və qəhvə istehlakını məhdudlaşdırmaq lazımdır.
- Pəhriz lifi qəbizliyin intensivliyini və tezliyini nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldır. Amerika Pəhriz Assosiasiyası (ADA) sağlamlığı qorumaq üçün bitki mənşəli qidalardan adekvat miqdarda lifin lazım olduğunu vurğulayır.
2. Maye qəbulu
Kabızlığın müalicəsi üçün kifayət qədər maye qəbulu mühüm amildir.
- Kifayət qədər maye qəbulu insandan insana fərqli olsa da, su ehtiyacınızı orta hesabla 1,5-2 litr və ya 25-30 ml/kq (60 kiloluq insan üçün 1500-1800 ml) hesablaya bilərsiniz.
- Amma bura digər spirtli və alkoqolsuz içkilər, şorbalar və digər mayelər daxil deyil.
- Fiziki fəaliyyət, normadan yüksək temperatur, kofein və spirt kimi amillər maye ehtiyacını artıra bilər.
3. Fiziki Hərəkət
Hərəkətsizlik qəbizliyin əsas səbəblərindən biridir. Bağırsaq xarici hərəkətə bağlı olaraq irəliləyir və buna uyğun olaraq insanın gündəlik hərəkətlərinin artırılması qəbizliyin azalmasında təsirli olur.
Yeməkdən sonra qısa gəzintilər etmək və ya gün ərzində orta dərəcədə idman etmək bağırsaq sağlamlığı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Müntəzəm qarın hərəkətləri də bu prosesi dəstəkləyəcək məşqlərdir.
4. Defekasiya vərdişi
Yeməkdən sonra 30 dəqiqə ərzində defekasiya ehtiyacına qastrokolik refleks deyilir. Bəzi səbəblərdən (gigiyenik obsesyon və s.) fərdlərin bu reflekslə tualetdən istifadəni təxirə salması həzm sistemi ilə bağlı problemlərin, xüsusilə də qəbizliyin zəmini yarada bilər. Ona görə də belə kortəbii xəbərdarlıqlar təxirə salınmamalı və tualetə getmək ehtiyacı qarşılanmalıdır.
Tualet vərdişi olmayan və ya müntəzəm defekasiya vərdişi olmayan insanlar üçün günün müəyyən saatlarında bir rejim qurulmalıdır.
5. Stress idarəetmə
Bağırsaq və beyin arasında güclü bir əlaqə var. Psixoloji problem tualet vərdişlərinin dəyişməsinə səbəb olsa da, bu proses bunun əksi üçün də keçərlidir. Stress səviyyəsini azaldan hər hansı bir fəaliyyət bağırsaq dövrünə müsbət təsir göstərir. “Stress və Əsəbi necə idarə etmək olar?” mövzu haqqında bilmək üçün lazım olan hər şeyi məzmunumuzun qalan hissəsində tapa bilərsiniz.
Siz gündəlik olaraq həzm sisteminizin dəstəkləyən “Herbalife Bitki tərkibli Klassik Aloe içkisi” həzm sisteminin selikli qişasının nəmləndirilməsini təmin edir və faydalı bağırsaq mikroflorasını dəstəkləyən, həmçinin toksinləri və şlakları orqanizmdən çıxarmağa kömək edən “Herbalife Bitki tərkibli Klassik Aloe içkisi” qəbul edərək bütün bağırsaq problemlərindən təbii şəkildə azad ola bilərsiniz.
Sağlam olun! Sağlam qidalanın!
